Zmienne odgrywają kluczową rolę w każdym języku programowania, w tym również w Pythonie. Pozwalają one na przechowywanie danych w pamięci komputera i operowanie na nich. Zrozumienie zmiennych jest więc podstawą do nauki Pythona.
Czym są zmienne w Pythonie?
Zmienne w Pythonie to po prostu nazwane "pojemniki" na dane. Można w nich przechowywać liczby, tekst, wartości logiczne i wiele innych typów danych. Zmienne pozwalają nadać danym konkretną nazwę, dzięki czemu można się do nich odwoływać w kodzie.
Dla przykładu, jeśli chcemy przechowywać liczbę całkowitą oznaczającą wiek użytkownika, możemy utworzyć zmienną o nazwie wiek i przypisać do niej konkretną wartość, np. wiek = 25. W dowolnym miejscu kodu możemy teraz użyć zmiennej wiek zamiast wartości 25.
Jak zdefiniować zmienną w Pythonie?
Aby zdefiniować zmienną w Pythonie, wystarczy po lewej stronie operatora przypisania (=) podać nazwę zmiennej, a po prawej przypisaną wartość. Na przykład:
- imie = "Jan"
- wiek = 25
- prawda = True
W powyższych przykładach zdefiniowaliśmy zmienną imie typu string, wiek typu integer oraz prawda typu boolean. Zmienne mogą przechowywać dowolny typ danych.
Jakie są typy zmiennych w Pythonie?
Python obsługuje następujące podstawowe typy zmiennych:
- Liczby całkowite (int) - np. 5, 256
- Liczby zmiennoprzecinkowe (float) - np. 3.14, 10.5
- Napisy (str) - ciągi znaków zamknięte w cudzysłowach, np. "Jan"
- Wartości logiczne (bool) - True lub False
Oprócz tego w Pythonie istnieją typy złożone takie jak listy, krotki, słowniki. Typ zmiennej jest automatycznie wywnioskowywany na podstawie przypisanej wartości.
Jak nazwać zmienną w Pythonie?

Nazwy zmiennych w Pythonie powinny spełniać następujące wytyczne:
- Mogą składać się z liter, cyfr i znaku podkreślenia
- Nie mogą zaczynać się od cyfry
- Nie mogą być słowami kluczowymi (if, for, while itp.)
- Powinny być opisowe i nietrudne do odróżnienia od innych zmiennych
- Zwykle stosuje się notację camelCase lub snake_case
Dobrą praktyką jest nadawanie zmiennym nazw jak najlepiej odzwierciedlających ich zawartość i przeznaczenie w kodzie.
Jak przypisać wartość do zmiennej w Pythonie?
Aby przypisać wartość do zmiennej, używamy operatora przypisania =. Wpisujemy nazwę zmiennej, znak =, a następnie wartość, którą chcemy przypisać. Na przykład:
- x = 5
- imie = "Anna"
- prawda = False
Możemy też przypisać do zmiennej wynik wyrażenia, np.:
- kwota = 100 * 1.23
- tekst = "Imię: " + imie
W Pythonie zmienna nie musi być deklarowana przed użyciem. Wystarczy po prostu przypisać do niej wartość.
Jak wyświetlić wartość zmiennej w Pythonie?
Aby wyświetlić (wypisać) wartość zmiennej w Pythonie, wystarczy po prostu napisać nazwę zmiennej. Na przykład, mając zmienną:
- x = 10
Aby wypisać jej wartość, piszemy po prostu:
- print(x)
Wywołanie print(x) spowoduje wyświetlenie liczby 10. Możemy również wyświetlić wartość zmiennej wewnątrz większego napisu, np.:
- print("Wartość x wynosi: " + str(x))
Jak zmodyfikować wartość zmiennej w Pythonie?
Aby zmodyfikować wartość zmiennej, wystarczy ponownie użyć operatora przypisania. Na przykład, mając zdefiniowaną zmienną x = 10, możemy zmienić jej wartość na 20 za pomocą:
- x = 20
Możemy też modyfikować zmienną przy pomocy działań matematycznych, np.:
- x = x + 5 # zwiększa x o 5
- x = x - 2 # zmniejsza x o 2
- x = x * 3 # mnoży x przez 3
Działania te można też zapisywać w skróconej formie:
- x += 5
- x -= 2
- x *= 3
Jak usunąć zmienną w Pythonie?
Aby usunąć zmienną w Pythonie, używamy słowa kluczowego del. Na przykład, mając zmienną x, usuniemy ją za pomocą:
- del x
Spowoduje to, że zmienna x przestanie istnieć i próba odwołania się do niej spowoduje błąd. Usunięcie zmiennej może być przydatne, gdy nie potrzebujemy już jakichś danych w programie.
Podsumowanie
Zmienne są kluczowym elementem Pythona i każdego innego języka programowania. Pozwalają one nadawać nazwy wartościom, przechowywać je w pamięci i wykonywać na nich operacje. Zrozumienie zmiennych w Pythonie jest niezbędne do pisania w tym języku czytelnego i działającego kodu.
Najważniejsze aspekty zmiennych w Pythonie to: definiowanie (za pomocą znaku =), nadawanie opisowych nazw, przypisywanie wartości różnych typów, modyfikacja wartości, wyświetlanie zawartości i usuwanie niepotrzebnych zmiennych. Prawidłowe posługiwanie się zmiennymi pozwala na pisanie coraz bardziej zaawansowanych programów w Pythonie.