Firmy polska odgrywają kluczową rolę w polskiej gospodarce, generując znaczną część PKB i miejsc pracy. W artykule przyjrzymy się bliżej największym polskim firmom pod względem przychodów, zyskowności i wartości rynkowej. Zestawimy liderów różnych sektorów gospodarki, takich jak bankowość, ubezpieczenia, paliwa, handel detaliczny czy budownictwo. Wskażemy firmy notowane na giełdzie o najwyższej kapitalizacji. Porównamy wkład poszczególnych branż w rozwój polskiej gospodarki.
Kluczowe wnioski:
- Największe polskie firmy to liderzy strategicznych sektorów jak energetyka, finanse, paliwa.
- Kilkanaście polskich firm ma status spółek o kluczowym znaczeniu dla gospodarki.
- Najwyższą kapitalizację na giełdzie mają bank PKO BP i operator PKN Orlen.
- W czołówce najbogatszych firm znajdują się też sieci handlowe jak Biedronka czy Żabka.
- Dynamicznie rozwijają się firmy budowlane, które inwestują zarówno w kraju, jak i za granicą.
Największe polskie firmy wg przychodów
W czołówce największych polskich firm pod względem osiąganych przychodów znajdują się przede wszystkim koncerny paliwowo-energetyczne, sieci handlowe i dystrybucyjne oraz instytucje finansowe.
Bezkonkurencyjnym liderem jest PKN Orlen - jego przychody za 2021 rok wyniosły 131 mld zł. Na kolejnych miejscach uplasowały się: Grupa PGNiG (41 mld zł), Grupa PZU (25 mld zł), Jeronimo Martins Polska (operator sieci Biedronka, 20 mld zł) oraz Eurocash (19 mld zł).
W pierwszej dwudziestce największych podmiotów znajdziemy kolejne firmy z branży paliwowej (Lotos, BP), finansowej (PkO BP, Santander Bank Polska, mBank), a także handel i dystrybucję (Żabka Polska, Rossmann, Auchan).
Tak wysoka pozycja spółek paliwowych, banków i firm ubezpieczeniowych nie dziwi, bowiem wszystkie pełnią strategiczną rolę w polskiej gospodarce. Z drugiej strony, w czołówce zestawienia znalazły się również dynamicznie rozwijające się sieci handlowe, które systematycznie umacniają swoją pozycję.
Najszybciej rosnące firmy
Analizując dane finansowe, warto spojrzeć nie tylko na bezwzględne przychody, ale i dynamikę ich zmian. Pod tym względem w ostatnich latach wyróżniały się m.in. takie spółki, jak: InPost (usługi kurierskie, wzrost o 78% rdr w 2021 r.), Mabion (biotechnologia, +70%) czy Ten Square Games (produkcja gier, +65%).
Wysokie tempo rozwoju notowały również niektóre sieci handlowe, m.in. Dino Polska (+36%) oraz Eurocash dystrybuujący produkty do sklepów niezależnych (+20%). W przypadku e-commerce liderem okazał się Allegro ze wzrostem GMV (wartość sprzedanych produktów) o 21% rdr.
Najbogatsze polskie firmy na giełdzie
Jeśli spojrzymy na najcenniejsze polskie spółki pod względem kapitalizacji rynkowej, zestawienie prezentuje się nieco inaczej. W tym przypadku bezkonkurencyjnie dominują banki i firmy ubezpieczeniowe.
Na koniec 2021 roku najwyższą kapitalizację miał PKO BP (47 mld zł), przed PZU (38 mld zł) i Pekao (26 mld zł). Tuż za podium znalazł się paliwowy gigant - PKN Orlen (25 mld zł).
W pierwszej dziesiątce uplasowały się ponadto inne instytucje finansowe (Santander Bank Polska, mBank), firmy energetyczne (PGE) oraz dystrybutor gazu - PGNiG.
W ostatnich latach dynamiczny wzrost kapitalizacji notowało Allegro, które już w momencie debiutu giełdowego (2020 r.) było wyceniane na 70 mld zł. Tym samym marketplace objął nieformalną pozycję lidera wśród spółek technologicznych na GPW.
Czytaj więcej: Koszty prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej - Jakie opłaty?
Największe polskie banki i ubezpieczyciele
Jak pokazują powyższe zestawienia, sektor bankowy i ubezpieczeniowy odgrywa niezmiennie kluczową rolę w polskiej gospodarce. Największe podmioty osiągają roczne przychody liczone w dziesiątkach miliardów złotych, a ich kapitalizacja sięga kilkudziesięciu miliardów.
O dominacji tych instytucji decyduje kilka czynników. Po pierwsze, ze względu na prowadzenie działalności w skali masowej, dysponują one ogromną bazą klientów indywidualnych i biznesowych. Banki są ponadto mocno zaangażowane w finansowanie największych polskich przedsiębiorstw.
W ostatniej dekadzie wzrostowi sektora sprzyjała dobra koniunktura gospodarcza, niskie bezrobocie i rosnące dochody gospodarstw domowych. W efekcie, na koniec 2021 roku zysk netto całego sektora bankowego w Polsce wzrósł do 15,8 mld zł.
Najwięksi gracze
Największe polskie banki pod względem sumy bilansowej na koniec 2021 r. to: PKO BP (427 mld zł), Pekao (235 mld zł), mBank (206 mld zł), ING Bank Śląski (204 mld zł) i Santander Bank Polska (202 mld zł).
Jeśli natomiast spojrzeć na wynik finansowy netto, prym wiodą: PKO BP (4,9 mld zł), Pekao (2,5 mld) oraz ex aequo mBank i Santander (po 1,4 mld zł).
Największe polskie firmy paliwowe i energetyczne
Kolejną strategiczną gałęzią gospodarki, która skupia czołowych „graczy” pod względem osiąganych przychodów i zysków, jest sektor paliwowo-energetyczny. Kluczowe znaczenie mają tu przede wszystkim największe koncerny multienergetyczne oraz spółki zajmujące się poszukiwaniem i wydobyciem ropy naftowej oraz gazu.
Najważniejsze miejsce zajmuje oczywiście PKN Orlen - zarówno pod względem osiąganych przychodów, jak i 8-miliardowego zysku netto w 2021 roku. Na kolejnych pozycjach zestawienia największych firm energetycznych i paliwowych plasują się: Grupa PGNiG, PGE Polska Grupa Energetyczna, Lotos i Tauron Polska Energia.
W najbliższym czasie układ sił w sektorze energetycznym może ulec zmianie za sprawą fuzji Orlenu z Lotosem oraz PGNiG. Powstanie w ten sposób jeden z największych multienergetycznych koncernów w Europie Środkowo-Wschodniej.
| Firma | Przychody 2021 [mld zł] |
| PKN Orlen | 131 |
| Grupa PGNiG | 41 |
| PGE Polska Grupa Energetyczna | 15 |
| Lotos | 27 |
| Tauron Polska Energia | 20 |
Największe polskie sieci handlowe i dystrybucyjne
Kolejnymi podmiotami, które zajmują czołowe miejsca na listach największych polskich firm, są sieci handlowe, operatorzy marketów cash & carry oraz firmy zajmujące się dystrybucją produktów do punktów sprzedaży detalicznej.
Największe przychody w tym segmencie generuje Jeronimo Martins, właściciel dyskontowej sieci Biedronka, który w 2021 odnotował sprzedaż na poziomie 20 mld zł. Na kolejnych pozycjach zestawienia znalazły się takie podmioty, jak: Eurocash (19 mld zł), Żabka Polska (13 mld zł), Rossmann (10 mld zł) oraz Auchan Retail Polska (9 mld zł).
Wysokie tempo wzrostu w tym segmencie notują ostatnio takie podmioty, jak Dino Polska (sieć marketów spożywczych), której sprzedaż w 2021 wzrosła o 36% rdr do 15 mld zł. Dynamicznie rozwija się też Żabka, która przejmowała konkurencyjne sieci i otwierała kilkaset nowych placówek rocznie.
Największe polskie firmy developerskie i budowlane
Ostatnią grupą liderów, na którą warto zwrócić uwagę, są największe polskie firmy developerskie i budowlane. W tym obszarze dominują spółki, które oprócz działalności w kraju realizują kontrakty także za granicą - głównie w Europie Zachodniej.
Największymi graczami na rynku są: notowana na GPW Budimex (przychody 7,2 mld zł w 2021 r.), rodzinna Unibep (2,5 mld zł), Polimex Mostostal (2,2 mld zł), Mirbud (1,9 mld zł) oraz debiutująca na giełdzie w 2022 roku spółka Cavatina Holding (1,5 mld zł).
Firmy te specjalizują się m.in. w budowie dróg, mostów, budynków biurowych, galerii handlowych, obiektów sportowych i przemysłowych. Wykorzystują know-how i doświadczenie zdobyte na rodzimym rynku, aby ekspandować za granicą - np. w takich krajach, jak Niemcy, Norwegia czy Szwecja.
- Największe polskie firmy to zazwyczaj liderzy strategicznych branż: energetyka, paliwa, finanse, handel.
- Kluczowe znaczenie mają spółki Skarbu Państwa, które są motorami całej gospodarki.
- Duży potencjał tkwi także w dynamicznie rozwijających się prywatnych przedsiębiorstwach.
- Ekspansję zagraniczną skutecznie prowadzą firmy developerskie i budowlane.
- W najbliższych latach konsolidacja największych podmiotów może zmienić układ sił.
Podsumowanie
W artykule przyjrzeliśmy się bliżej największym polskim firmom, które odgrywają kluczową rolę w krajowej gospodarce. Przeanalizowaliśmy liderów pod względem osiąganych przychodów, zysków, a także wartości rynkowej wyrażonej kapitalizacją.
Okazuje się, że w ścisłej czołówce największych polskich firm znajdują się zarówno dojrzałe spółki Skarbu Państwa (PKN Orlen, PKO BP, PZU), jak i dynamicznie rosnące prywatne przedsiębiorstwa (np. sieci handlowe Biedronka czy Żabka).
Najbogatsze firmy w Polsce to przede wszystkim liderzy sektora bankowego i ubezpieczeniowego (PKO BP, Pekao, PZU, PZU Życie) oraz paliwowo-energetycznego (PKN Orlen, Lotos, PGNiG). Te strategiczne branże mają kluczowe znaczenie dla polskiej gospodarki i generują znaczną część dochodów budżetu państwa.
W podsumowaniu nie sposób pominąć także dynamicznie rosnących firm z sektora nowych technologii, jak choćby Allegro, czy budownictwa - zdolnych konkurować i ekspandować także poza granicami kraju. To one w dużej mierze stanowią o sile i potencjale rozwojowym polskiej gospodarki.
